INTERVIEW: EVR bewaakt Tondelier-duurzaamheid

Duurzaamheid is voor Tondelier niet iets wat er bijkomt in de kantlijn, maar hét centrale thema van dit gloednieuwe stadsdeel dat geen gelijke kent in België. Geen oppervlakkig groen laagje dus, maar een diepgaand engagement dat de hele bouw van dit nieuwbouwproject extreem groen kleurt.

10 thema’s, 360° duurzaamheid

‘Tondelier is een uniek nieuwbouwproject binnen onze landsgrenzen’, maakt Luc zich sterk.

Andere werkelijk duurzame en inspirerende voorbeelden vond hij in Malmö (Zweden) en Freiburg (Duitsland). ‘Er zijn, jammer genoeg, heel wat nieuwe projecten in Gent en daarbuiten die zichzelf onterecht een duurzame stempel toedichten. Tondelier is werkelijk ‘the real deal’, het wordt duurzaam gebouwd laag per laag. Alles wordt weloverwogen, van mobiliteit, afvalbeheer tot bouwmaterialen en nog veel meer…

Duurzaamheid is het handelsmerk van evr-architecten en het Tondelier-stadsdeel in Gent past helemaal binnen hun groene visie.

Die werkwijze doordrukken in een groot project met tal van partners, is geen sinecure. Als je met zoveel betrokkenen samenwerkt, mag er geen ruis op de groene lijn zitten. Het start allemaal met een heldere definitie van duurzaamheid. EVR werkte een uitgebreide definitie en doelstellingen uit voor tien verschillende thema’s, waaronder waterbeheer, groen, energie, mobiliteit en community.

Puur natuur, verfrissend verbinden

Mobiliteit is een hot issue op de Tondelier-site. Tondelier ligt op wandel- en fietsafstand van hartje Gent. Tondelier hanteert dan ook het STOP-principe. STOP staat voor:

- S = stappen

- T= trappen (stappen en trappen krijgen in elke beslissing voorrang)

- O= openbaar vervoer

- P = als laatste optie de personenwagen en liefst een elektrisch exemplaar of een deelauto...

‘Het aantal parkeerplekken is beperkt, Tondelier zet sterk in op alternatieve mobiliteit. We gaan uit van één fiets per Tondelier-bewoner. Die fietsen moeten allemaal een plek krijgen in dit nieuwe stadsdeel. Er is een goede verbinding met het openbaar vervoer, met een bushalte voor de deur.’

Een ander belangrijk thema: natuur en groen. EVR werkte samen met landschapsarchitect Denis Dujardin voor het ontwerp van het Tondelierpark.

‘Samen bekeken we hoe we het stadspark zo groen mogelijk konden inrichten. De verbindende kracht van de natuur staat centraal in het Tondelier-project. Dit park wordt het tweede grootste park in Gent na het Citadelpark, toegankelijk voor iedereen. Denis ontwierp een bliksemvormige slenk die het water midden in het Tondelierpark verzamelt. Het wordt een mooie, zichtbare watercomponent die in de zomer voor verkoeling en ontspanning zal zorgen. We willen zoveel mogelijk bomen in het nieuwe Tondelierpark, dat zijn natuurlijke airco’s die voor de nodige verkoeling zorgen tijdens hete zomerdagen. Ze krijgen de ruimte om uit te groeien tot volwassen bomen.’

Het zijn maar enkele voorbeelden van de vele punten uit het duurzaamheidsplan dat EVR bewaakt.

Alle aspecten van duurzaamheid in het Tondelier-nieuwbouwproject zijn verbonden met elkaar. We werken momenteel ook aan een Tondelier-bewonersgids waarin de inwoners alles kunnen lezen over de sterk duurzame visie van Tondelier en wat elke inwoner ook zelf kan doen om die duurzame visie te ondersteunen en het leven in dit stadsdeel aangenaam te houden. In een uniek stadsdeel als Tondelier wonen, is een engagement. Het leuke is dat het mensen samenbrengt, kijk maar naar het moestuinproject aan de voet van het Nieuwe Molens-gebouw.

84% op de duurzaamheidsmeter

Essentieel is uiteraard dat projectontwikkelaar Oryx Projects en alle Tondelier-architecten mee zijn in het groene verhaal, maar dat is hier alvast geen issue.

‘Oryx Projects engageerde zich om de strikte duurzaamheidsmeter, opgemaakt door Stad Gent, te volgen en maakt het zichzelf daarmee absoluut niet makkelijk. De duurzaamheidsmeter is een instrument dat duurzame inspanningen meetbaar maakt. De hele Tondelier-groep dient minstens de voorgeschreven 84% te behalen. Dat betekent dat we het ons niet kunnen permitteren om zelfs maar op één vlak slecht te scoren. We zitten regelmatig samen met alle architecten en andere medewerkers om dit nauw op te volgen. Tondelier is een publiek-private samenwerking, Stad Gent zit steeds mee rond de tafel. Oryx Projects zorgt voor de nodige transparantie in de communicatie en zorgt ervoor dat elk document op ieder moment door alle medewerkers kan ingekeken worden. Ook dit is een voorgeschreven regel uit de duurzaamheidsmeter van Stad Gent.’

De architecten Rapp+Rapp, die het hele Tondelier-nieuwbouwproject ontwierpen, volgen op hoe alles bij elkaar hoort, of het een spannend geheel vormt en geen monotone wijk wordt. Contrast en beleving zijn belangrijk binnen het Tondelier-stadsdeel.

Hallo BEN! ‘Bijna energie neutraal’, comfort in elk seizoen.

EVR draagt ook bij aan het nieuwbouwproject Tondelier in Gent met het ontwerp van een sociaal woonblok, met 21 appartementen, dat naast het KRONO-gebouw uit de grond rijst.

‘Het zijn compacte woningen, die gebouwd dienen te worden één op één met de strenge regels van de sociale huisvestingsmaatschappij. We streefden een aantrekkelijk geheel na, luchtig en zonnig. In dit woonblok vind je geen donkere lift- en trappenschachten. We kozen voor een open trappenpartij die, tussen twee volumes, de verdiepingen met elkaar verbindt, met mooie zichten naar de binnenkoer en de leefstraat (geen auto’s toegelaten). Het zijn geen ‘afgesloten’ woningen. Dit woonproject nodigt uit tot sociaal contact. Met dit ontwerp creëren we verbinding, onder meer dankzij een gemeenschappelijke binnentuin waar alle deuren op uitkijken. Er is ook een overdekte ruimte, de fietsenstalling. Zo ontstaat er een visuele link tussen het binnengebied en de leefstraat.

Als architect moet je in de schoenen van de toekomstige bewoners gaan staan en nadenken over elk aspect van de beleving. Wat ziet een bewoner? Wat hoort hij, wat ruikt hij? Zo starten we bij evr-architecten elk bouwproject.’

‘Elk stukje materiaal dat in de woningen zit, werd door evr-architecten gescreend. Samen met een ingenieur schreven we het basisbestek zodat enkel duurzame materialen gebruikt worden in het nieuwe Tondelier-stadsdeel. Zo beperken we de hoeveelheid plastic en gebruiken we in dit nieuwbouwproject uitsluitend FSC-hout.

‘Alle woningen op de Tondelier-site voldoen aan zeer hoge eisen wat energienormen betreft. Het zijn bijna-energie-neutrale woningen (BEN). Zo bespaar je op de hoge energieprijzen. Een BEN-woning kan je eigenlijk omschrijven als een heel goede jas die de bewoners beschermt tegen temperatuurverschillen, winter én zomer. Een intern verluchtingssysteem zorgt ervoor dat er altijd verse lucht is, en eenvoudige maatregelen, zoals slimme buitenzonnewering en een specifiek soort dubbele beglazing, dragen bij aan het comfort in elk seizoen.’

Eenvoud als kracht, duurzaamheid als opportuniteit

EVR bestaat bijna twee decennia. Momenteel telt het bureau 22 werknemers, waaronder zes vennoten. Als medeoprichter blijft Luc zich elke dag weer afvragen hoe hij duurzaamheid naar de next level kan brengen. Geen eenvoudige opdracht, maar daar zitten Luc en zijn collega’s niet mee.

‘We hebben veel ervaring en kennis van zaken. We zijn enorm begeesterd door energie en mobiliteit. Het is interessant om daar op een positieve manier mee aan de slag te gaan, in plaats van het als een probleem te zien. Restricties zien wij als een kans, een manier om het verschil te maken.’

‘We kijken steeds naar de kenmerken van de plek waar we bouwen en bekijken hoe we die identiteit nog kunnen versterken. We werken geïntegreerd en zien de stad niet als een spektakel, maar als een plek om te wonen en genieten.’

Word jij de volgende Tondelier?

Spreekt wonen in een duurzame wijk jou ook wel aan? Wil je graag vanop de eerste rij beleven hoe het wonen van de toekomst een totaalbeleving kan zijn die start in je woonkamer? Dan loont het zeker de moeite om het diverse woonaanbod van Tondelier te bekijken.