INTERVIEW: Tondelier parkwoningen met herenhuisallures.

Een ruim huis met minstens drie slaapkamers en een privétuin, midden in een park. Niet meteen waar je aan denkt bij een stadswoning. Dat is echter buiten het Tondelier-nieuwbouwproject gerekend. In dit nieuwe stadsdeel, in het noorden van Gent, verrijzen weldra vijftien nieuwbouwwoningen die het beste combineren van twee werelden, de stad en het platteland. Vanaf week 3 in januari 2021 worden ze te koop aangeboden. Ontdek de parkwoningen van Tondelier.

Tondelier parkwoningen met herenhuisallures.

Drie architectenbureaus schaarden zich rond de tekentafel om een rij parkwoningen met herenhuisallures te ontwerpen. Ono architectuur deed eerder al haar verhaal uit de doeken. Deze keer gaf Tondelier het woord aan Wart Thys van evr-architecten en Paul Vermeulen van De Smet Vermeulen architecten. Ze vertellen hoe ze invulling gaven aan de visie van Tondelier: duurzaam en groen wonen in Gent.

Open uitnodiging tot gezellig buurten

‘Achteraan geniet je van de intimiteit van je eigen tuin, vooraan van een prachtig uitzicht over een park. Een unieke kwaliteit voor een rijwoning in Gent!’

Wart Thys (evr-architecten): ‘Het gaat hier om vijftien rasechte gezinswoningen, met veel oog voor ruimtelijkheid en connectie met de tuin en het Tondelierpark. Bij al onze ontwerpen focussen we op lichtinval en de verbinding met de tuin. Er is ook een terras op de achterbouw mogelijk. In sommige woningen hebben we de mogelijkheid voorzien om op het gelijkvloers een atelier of kleine werkruimte in te richten.’

Paul Vermeulen (De Smet Vermeulen architecten): ‘Aan de achterkant hebben de woningen veel outdoor pluspunten: elk huis heeft een eigen privétuintje, dat dan weer uitgeeft op een collectieve tuin. Ideaal voor mensen met kinderen, die zo, een grotere, afgeschermde plek hebben om kinderen dichtbij huis, vrij te laten spelen. In de tuin staat ook een bijgebouw, met een berging en een fietsenstalling. Een pergola, die je kan laten begroeien, vormt de overgang tot de collectieve tuin. Hier kan je bijvoorbeeld ook een tafel zetten. Allemaal elementen om goed nabuurschap aan te moedigen.’

En dat is beslist geen toeval: ontmoeting en verbinding zijn thema’s die als een rode draad doorheen nieuwbouwproject Tondelier lopen. Maar ook de voorkant van de nieuwbouwwoningen is bijzonder aantrekkelijk.

Paul: ‘De voorkant van deze huizenrij kijkt uit over een uitloper van het centrale Tondelierpark. Deze huizen hebben drie bouwlagen. We kozen ervoor om – naast de woonruimten op het gelijkvloers – ook een woonruimte op de eerste verdieping te voorzien. Je hebt er een prachtig uitzicht over het park.’

Wart: ‘Bij twee van onze woningen integreerden we zelfs een kleine bank in de voorgevel. Zo wordt de gevel een plek voor toevallige ontmoetingen.’

Geen eenheidsworst maar verscheidenheid in eenheid

‘Tondelier combineert het romantische aspect van het typisch Vlaamse patchwork met een soort Hollandse doorgedreven consistentie.’

Het lijkt misschien vreemd om met drie bureaus aan één huizenrij te werken, maar zoals altijd bij Tondelier, is ook hier een goede reden voor. In dit nieuwe stadsdeel streven Tondelier en Stad Gent naar verscheidenheid gecombineerd met een gezellig wijkgevoel. Een dorp in de stad zeg maar.

Paul: ‘Elke Tondelier-woning is uniek, ze zijn niet allemaal even breed of groot. Geen eenheidsworst dus, niet telkens hetzelfde huis met een ander jasje aan. Elke woning heeft haar unieke karakter. Toch matchen ze met elkaar.’

Wart: ‘Toen we aan de ontwerpen voor deze huizenrij begonnen, bekeken we samen met de andere architecten het beeldkwaliteitsplan dat hoofdarchitect Rapp+Rapp ontwierp voor Tondelier. Dat beeldkwaliteitsplan schrijft o.a. kleuren, materialen en schrijnwerk voor. We selecteerden twee kleuren voor de gevels: een grijze en een gele tint, waarbij we een geleidelijke overgang van de ene naar de andere kleur inbouwden.

‘Zoals in de rest van de wijk, streven we naar verscheidenheid in eenheid.’

Paul: ‘Het mag nooit de bedoeling zijn om elkaar naar de kroon te steken. We wilden samen een soort straatwand creëren die in evenwicht is. Als je door een willekeurige straat wandelt, zie je vaak kleine details terugkomen. Soms merk je die pas op als je ergens heel vaak passeert. Dat wilden we hier ook bekomen.

Door goede afspraken te maken rond diepte, hoogte en achterbouw, werd het geheel ook aan de achterzijde niet rommelig, zoals je vaak bij heel wat Belgische woonblokken ziet. Ook het duurzaamheidsaspect speelt hierin mee. Door het volume van de huizen op elkaar af te stemmen, creëer je minder buitengevels en gaat er minder warmte verloren.’

Van ecologisch verwarmen tot ingebouwde vogelnesten

‘Net zoals in de rest van de wijk gebruiken we zo weinig mogelijk plastic en pvc, maar wel duurzame materialen zoals FSC-hout.’

Duurzaamheid. Het woord is gevallen. EVR is de duurzaamheidswaakhond van het Tondelierproject, en dat uit zich in heel wat grote en kleine aspecten.

Paul: ‘Deze woningen zijn, zoals alle woningen en appartementen van Tondelier, aangesloten op het restwarmtenetwerk van EDF Luminus in de stad Gent. Dat betekent dat er één groot collectief systeem gekoppeld werd aan een kleine installatie per woning. Extra verbranding in de woningen is dan overbodig, waardoor je geen enkele rookgaspluim in het park zal bespeuren. Toch geniet je van alle comfort, met bijvoorbeeld vloerverwarming, die je, indien gewenst, ook voor het koelen van de woning kan gebruiken. Het Gentse restwarmtenetwerk is momenteel de meest duurzame keuze. Komt er in de toekomst een oplossing die nog goedkoper en ecologischer is, dan kunnen we met één aanpassing meteen de vijfhonderd woningen van Tondelier omschakelen op een nieuw systeem.’

Wart: ‘De fietsenbergingen passen binnen het beleid van Tondelier en Stad Gent om in te zetten op fietsmobiliteit. De huizen zijn voorzien van zonnepanelen en een hemelwaterput, waarvan de bewoners gebruik kunnen maken. De overstort van de hemelwaterputten komt terecht in een collectief systeem, dat we op wijkniveau uitwerken. Hierbij kijken we per bouwfase naar de meest duurzame en efficiënte manier om het beschikbare regenwater te benutten.

Soms uit duurzaamheid zich ook in kleine dingen. Zo bouwden we een aantal vogelnesten in de gevels in. In onze ontwerpen houden we rekening met verschillende typen bewoners en hun levensfasen. De indeling en invulling van onze woningen zijn eenvoudig aanpasbaar aan de behoeften van de bewoner. We bundelen de techniek in lichte, uitneembare structuren die herbruikbaar zijn. Structurele duurzaamheid, zeg maar.’

Paul: ‘Wat ik bijvoorbeeld een enorme meerwaarde vind, zijn de houten ramen. Dat is ongelooflijke kwaliteit, en het geeft een heel robuuste en natuurlijke uitstraling aan je huis, vanbuiten en vanbinnen. Het veroudert mooi en gaat daardoor ook langer mee.

‘Maar het meest duurzame aspect is misschien nog wel het feit dat Tondelier een antwoord biedt aan grote nood aan huizen met een tuin, zonder daarbij open ruimte in het buitengebied op te offeren.’

Een vlucht uit de stad is helemaal niet nodig. De Tondelier parkwoningen hebben het allemaal: privacy, groen, en toch alle voorzieningen in de buurt: openbaar vervoer, winkels, sportfaciliteiten, kinderopvang, … Bovendien is het Begijnhof vlakbij.

Tondelier is een groene plek met een rijke geschiedenis en toch heb er je alle comfort en luxe.’